Meta, yapay zekâ alanındaki liderliğini Global’de sürdürmek için büyük yatırımlar yaparken, altyapı maliyetlerinin kontrolden çıkması şirketin stratejisini değiştiriyor. Yüksek GPU talepleri ve NVIDIA’nın fiyat politikası, Meta’nın 2024’te yapay zekâ altyapı maliyetlerinin 114 ile 119 milyar dolar aralığında seyretmesine yol açıyor. Bu nedenlerle Meta, Meta Arke AI çipi ile çip geliştirme sürecini hızlandırarak maliyet baskısını azaltmak ve NVIDIA’ya olan bağımlılığını düşürmek için yeni bir rota çizdi.
Meta’nın Çip Geliştirme Stratejisi
Meta, daha önce Iris ve Olympus adlarında iki özel çip projesi yürütüyordu. Iris’in 2025 sonunda seri üretime geçmesi, Olympus’un ise TSMC’nin 2nm ‘N2P’ mimarisiyle daha sonraki yıllarda gelmesi planlanmıştı. Ancak DigiTimes’ın raporuna göre, Arke kod adlı yeni AI çipi bu orijinal plana sonradan dahil edildi. Şirketin, NVIDIA’nın pazar üzerindeki etkisini minimize etmek ve uzun vadeli sürdürülebilirliği sağlamak istemesi Arke projesinin öne çıkmasına neden oldu. Arke’nin ana kullanım alanı ise yapay zekâ çıkarım süreçleri olacak.
MediaTek ile Stratejik İş Birliği
Meta Arke AI çipi, MediaTek ile iş birliğiyle geliştirilecek. Daha önce Meta ve MediaTek, akıllı gözlükler için özel çipler konusunda ortak çalışmıştı. MediaTek’in TSMC’nin son nesil üretim teknolojileriyle sahip olduğu deneyim, Arke çipinin en ileri 2nm üretim süreciyle çıktı almasını sağlayacak. MediaTek’in 2025’in son çeyreğinde kendi 2nm çip bandından ilk ürünlerini çıkarması bekleniyor. Bu nedenle, şirket Arke projesinde Meta’ya ciddi bir teknik avantaj sunuyor. DigiTimes, Arke’nin 2027’nin ilk yarısında seri üretime girmesinin planlandığını aktarıyor.
Arke Çipinin Teknik Perspektifleri
Arke AI çipinin, yapay zekâ çıkarım yüklerini Meta’nın kendi veri merkezlerinde karşılamak üzere tasarlandığı bildiriliyor. NVIDIA’nın yüksek enerji tüketimi ve soğutma gereksinimleri, şirketin kendi iç kaynaklarını ileri teknolojiyle buluşturmasını zorunlu kıldı. Arke’nin, hem depolama hem de soğutma gereksinimlerini klasik GPU’lara kıyasla azaltması hedefleniyor. Şirketin ilk üretim kapasitesinin detayları resmi olarak belirtilmemekle birlikte, Arke’nin öncelikli olarak iç yapay zekâ uygulamalarında ve Meta ekosistemine özel yazılım platformlarında kullanılacağı ifade ediliyor.
Gelecek Planları ve AI Altyapısında Yeni Dönem
Meta’nın daha önce Iris ve Olympus projelerinde üretim ortağı olarak TSMC’yi seçmesinin ardından, MediaTek ile yeni bir ortaklık kurulması, şirketin esneklik arayışının göstergesi olarak yorumlanıyor. TSMC’nin güçlü 2nm N2P teknolojisi sayesinde Arke; enerji verimliliği, ölçeklenebilirlik ve maliyet etkinliği noktasında Meta’ya rekabet avantajı sunacak. Arke’nin yapay zekâ çıkarımında kullanılması, Facebook başta olmak üzere şirketin farklı platformlarında kullanıcı deneyimini desteklemeye yönelik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Yükselen Grafik ve Görsel Detaylar
Henüz Arke’ye dair resmi görseller paylaşılmasa da, mevcut sızıntı ve raporlarda, çipin çok katmanlı silikon dizilimini öne çıkartan yeni bir grafik tasarıma sahip olacağı belirtiliyor. Arke’nin konsept görüntülerindeki geometrik desenler ve mavi-beyaz renk kombinasyonu, enerji akışı ve soğutma performansını simgeleyen çizgileriyle dikkat çekiyor. Bunların yanında, TSMC’nin en son litografi teknolojisine işaret eden ışık kırınımları ve devre detayları, çipin teknoloji seviyesini vurguluyor.
Sonuç
Meta Arke AI çipi, şirketin maliyet etkinliği ve rekabet avantajı için başlattığı yeni bir dönem anlamına geliyor. Arke’nin MediaTek iş birliğiyle geliştirilmesi, Meta’nın yüksek altyapı harcamalarına sürdürülebilir bir çözüm aradığını açıkça gösteriyor. 2nm üretim sürecinin getirileriyle, Meta’nın gelecekte kendi veri merkezlerinde ve yapay zekâ uygulamalarında önemli bir operasyonel dönüşüm gerçekleştireceği öngörülüyor.
