Ekim ayının enflasyon verilerine dayanarak yapılan Yeniden Değerleme Oranı hesaplamalarıyla, telefon kaydettirme ücreti 30 bin TL’ye yükselecek; aynı dönemde pasaport harcı da 8 bin 167 TL olarak belirlendi. Ayrıca, lüks araçların iki yılda bir ödeyeceği Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) tutarı da 300 bin TL olarak belirlendi.
Son 40 yılın en yüksek Yüksek Dönemsel Oranı
Yeniden Değerleme Oranı (YDO), vergi, harç ve cezalara yapılan zam hesaplamalarında kullanılan bir kriterdir. Pasaport harcı, yurtdışından getirilecek cep telefonu kaydettirme ücreti, motorlu taşıtlar vergisi (MTV) gibi birçok vergi kalemi, bu oran doğrultusunda artırılmaktadır. Ülke genelindeki en yüksek enflasyonun kaydedildiği yıl olan 1994’te dahi, YDO yüzde 107,6 seviyesine ulaşmıştı. Gelinen 2023 yılında ise son 40 yılın en yüksek YDO değeri yüzde 123 olarak duyuruldu.
MTV, pasaport ücreti, trafik cezaları gibi vatandaşları yakından ilgilendiren birçok harç ve vergi kaleminde %123’lük bir artış gerçekleştirilmiştir. Geçtiğimiz Temmuz ayında yılın ikinci yarısına yönelik olarak %50’lik bir zam daha yapıldığı bilinmektedir. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, 10 yıllık pasaport harcı ücreti 3.295 TL’den 4.943 TL’ye yükseltilmiştir. Bir önceki yıl olan 2022’de ise bu ücret 1.478 TL seviyesinde bulunmaktaydı. Bu durumda pasaport harcına yıllık olarak uygulanan zamların toplamı %235 olarak hesaplanmıştır.
YDO, Ekim ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Yurtiçi Üretici Fiyatları Genel Endeksi’nde (Yİ-ÜFE) yaşanan ortalama fiyat artış oranına göre belirlenmektedir. Eğer Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında dahi enflasyon %0 olsa bile, 2024 yılı için en düşük vergi artışının %50 olacağı öngörülmektedir. Bu durumda pasaport ücreti de dahil olmak üzere birçok vergi kaleminde önemli artışlar yaşanacak ve pasaport ücreti 9.000 TL seviyelerine dayanacak hatta aşabilecektir.
Telefon kaydettirmek 30 bin TL’nin üzerinde
2023 yılında yurt dışından getirilen telefonlar için IMEI kayıt ücreti, önceki yıla kıyasla oldukça dikkate değer bir artışla karşılaşmıştı. Başlangıçta 2.732 TL seviyesinde bulunan bu ücret, %123’lük büyük bir sıçramayla 6.091 TL’ye yükseltilmişti. Ancak 7 Temmuz 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı kararıyla, bu ücret bir kez daha revize edilerek 20.000 TL’ye çıkarıldı. İlerleyen yıllarda ise IMEI kayıt ücretinin en az 30.000 TL’ye çıkması bekleniyor.
Bu ücret artışları, yurtdışından getirilen telefonların maliyetini büyük ölçüde etkiledi. Örnek olarak, Gürcistan’da bugün satılan iPhone 14 Pro Max 256GB modelinin Türk Lirası cinsinden fiyatı yaklaşık 71.200 TL seviyesinde. Gelecek yıl eklenmesi beklenen 30.000 TL’lik ücret artışıyla birlikte, bu telefonun maliyeti 101.200 TL’nin üzerine çıkacak.
Durum böylece, yurtdışından telefon getirme işlemi ve IMEI kayıt ücretleri konusunda ciddi bir maliyet artışının söz konusu olduğunu gösteriyor. Bu değişiklikler, tüketicilerin mobil cihazlarına erişimini ve maliyetlerini yeniden değerlendirmelerini gerektirecektir.