İşten ayrılanlar tazminat alabilmek için belirli şartları yerine getirmek zorundadır. Bu şartlar arasında iş yerinde en az bir yıl çalışmak, iş sözleşmesinin haklı nedenlerle feshedilmesi, emeklilik, askerlik, evlilik gibi durumlar bulunmaktadır. Tazminat almanın püf noktalarını ve güncel bilgileri bu haberde bulabilirsiniz.
İş hayatında herkesin karşılaşabileceği bir durum olan işten ayrılma, bazen çalışanın kendi isteğiyle, bazen de işverenin kararıyla gerçekleşebilir. İşten ayrılanlar, mağdur olmamak ve haklarını korumak için tazminat almak isterler. Ancak tazminat alabilmek için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Peki, tazminat alma şartları nelerdir? Hangi durumlarda işten ayrılanlar tazminat alabilir? İşte tazminat almanın yolları ve güncel bilgiler.
Tazminat, işçinin iş yaşamında geçirdiği süre boyunca edindiği kıdemin karşılığı olarak işveren tarafından ödenen bir toplu paradır. Tazminat, işçinin işsiz kaldığı dönemde maddi açıdan güvende olmasını sağlar. Ancak tazminat alabilmek için, işçinin iş yerinde en az bir yıl çalışmış olması ve iş sözleşmesinin haklı nedenlerle feshedilmesi gerekir. Haklı nedenler, iş kanununda belirtilen ve işçinin ya da işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışları olarak tanımlanır. Örneğin, işçinin işverene karşı yalan söylemesi, işverenin işçinin maaşını ödememesi, işçinin iş yerinde tacize uğraması, işverenin işçinin sağlığını tehlikeye atması gibi durumlar haklı neden sayılır.
Tazminat almanın bir diğer yolu da, işçinin emeklilik, askerlik veya evlilik gibi istisnai durumlarda işten ayrılmasıdır. Bu durumlarda, işçi kendi isteğiyle işten ayrılsa bile tazminat almaya hak kazanır. Ancak bunun için de bazı koşullar vardır. Örneğin, emeklilik için işten ayrılan işçinin, emeklilik için gerekli olan sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını sağlamış olması, askerlik için işten ayrılan işçinin bedelli askerlik yapmaması, evlilik için işten ayrılan kadın işçinin resmi nikah tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde işten ayrılması gerekir.
Tazminat almak isteyen işçilerin, işten ayrılmadan önce SGK’dan tazminat alabilir yazısı alması ve işverene bu yazıyla birlikte işten ayrılmak istediğini bildirmesi gerekir. İşveren de bu yazıya istinaden işçinin çıkışını yapmalı ve tazminatını ödemelidir. Eğer işveren tazminat ödemeyi reddederse, işçi iş mahkemesine başvurarak hakkını arayabilir.
Tazminat tutarı, işçinin son aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanır. Her bir yıl için işçiye 30 günlük brüt ücret tutarında tazminat ödenir. Ancak tazminatın üst sınırı her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavanıdır. 2024 yılı için kıdem tazminatı tavanı 8.284,51 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, işçinin son aldığı brüt ücretten fazla ise, tazminat hesaplamasında bu tutar esas alınır.
Tazminat almak, işçilerin iş hayatındaki en önemli haklarından biridir. İşten ayrılanlar, tazminat alma şartlarını iyi bilmeli ve haklarını korumalıdır.